Trong khi Tesla, BYD và các hãng xe hơi truyền thống cạnh tranh nhau ở mảng xe điện thì không phải quốc gia nào cũng có đủ cơ sở hạ tầng để chạy theo kịp xu thế. Tuy nhiên ở Ấn Độ, một thị trường ngách cho xe 3 bánh điện đã bùng nổ ngay cả khi Tesla hay BYD còn chưa tiếp cận.
Trung Quốc dạy chúng tôi
Tại một nhà máy nhỏ ở phía bắc Delhi, thợ hàn Ram Baran dành vài giờ mỗi ngày để hướng dẫn đồng nghiệp về cách cắt, đúc và tạo hình kim loại cho thân xe điện 3 bánh.
Trên thực tế, anh Baran không phải là một kỹ sư được đào tạo bài bản. Vị công nhân này bắt đầu làm việc tại nhà máy vào năm 2017 với vai trò người giúp việc như lau chùi và sắp xếp đồ đạc.
Một năm sau, anh có cơ hội nâng cao tay nghề khi được các kỹ sư Trung Quốc đào tạo về kỹ thuật hàn. Gần 80% trong số 200 đồng nghiệp của Baran cũng đi theo quỹ đạo tương tự.
"Các kỹ sư Trung Quốc đã dạy chúng tôi tất cả công việc. Họ dạy chúng tôi hàn, cách đặt và cắt các bộ phận cho sản phẩm. Theo thời gian, tôi tiếp thu công việc và được thăng chức. Giờ đây chính công nhân Ấn Độ cũng có thể dạy được những điều này cho đồng nghiệp", anh Baran nói.
Mỗi tháng, đội ngũ của anh Baran tại nhà máy ở Sonipat sản xuất thân và khung gầm cho khoảng 5.000 xe 3 bánh điện, cung ứng cho hãng YC Electric, công ty lớn thứ 2 Ấn Độ trong thị trường ngách này.
Riêng trong năm 2023, YC đã bán được hơn 40.600 xe 3 bánh điện, bằng một nửa trong số 82.500 ô tô điện được bán trên toàn Ấn Độ.
Trong khi Ấn Độ đang chờ đợi những chiếc Tesla đầu tiên lăn bánh thì cả một thị trường ngách với hàng nghìn sản phẩm xe 3 bánh điện đã tạo nên cuộc cách mạng phương tiện xanh nơi đây.
Suốt 10 năm qua, Ấn Độ đã chứng kiến khoảng 1,ơ73 triệu xe 3 bánh điện được bán. Riêng trong tháng 3/2024, nước này có khoảng 500 nhà sản xuất với doanh số 44.000 chiếc, cao gấp nhiều lần so với chỉ 6.800 ô tô điện được bán cùng kỳ.
Khác với ngành công nghiệp xe 4 bánh và 2 bánh được kiểm soát bởi các thương hiệu nổi tiếng như Tata, Ola và Ather Energy, khoảng 3/5 số thương hiệu hàng đầu ở mảng xe 3 bánh điện đến từ các hãng ít tiếng tăm như YC Electric, Dilli Electric Auto và Saera Electric.
"Các hãng lớn sẽ không đặt chân vào ngành xe điện 3 bánh vì họ biết đây không phải phân khúc của mình. Khách hàng mảng này không tìm kiếm tính thẩm mỹ của một chiếc xe điện 3 bánh mà là sự bền bỉ, ổn định", Giám đốc Pawan Kakkar của YC khẳng định.
Make in India, công nghệ Trung Quốc
Theo Rest of World (RoT), ngành xe điện 3 bánh tại Ấn Độ ban đầu được kết nối và thúc đẩy từ công nghệ Trung Quốc khi kết nối với nguồn cung ứng linh kiện, kỹ thuật hay thậm chí đào tạo lao động từ nền kinh tế lớn thứ 2 thế giới.
Nhà máy ở Sonipat của YC ban đầu là một liên doanh với đối tác nhập khẩu Trung Quốc trước đây. Chính điều này đã tạo điều kiện cho công nhân nhà máy được các kỹ sư Trung Quốc đào tạo, mạng lưới sản xuất được kết nối với chuỗi cung ứng từ Trung Quốc
Bởi vậy theo giám đốc Kakkar, bản của YC là "Make in India" nhưng dùng công nghệ Trung Quốc.
Sự phụ thuộc này không phải riêng YC, hãng sản xuất gần 95% xe điện 3 bánh ở Ấn Độ, mới có. Ngay cả đối thủ cạnh tranh trực tiếp Saera Electric cũng phải nhập khẩu một số linh kiện như nam châm tự nhiên cho động cơ và nguyên liệu khoáng chất quan trọng cho ắc quy từ Trung Quốc bởi Ấn Độ không có nhiều những tài nguyên này.
"Theo những thông tin hiện có, không có hãng xe điện nào hiện nay là hoàn toàn thoát khỏi sự liên quan đến Trung Quốc cả", Nhà sáng lập D Dhanuraj của CPPR nhận định.
Hiện YC đang cố gắng tập trung phát triển công nghệ để hạn chế sự phụ thuộc vào Trung Quốc, Năm tài khóa kết thúc vào tháng 3/2024, YC đã đạt doanh thu hơn 6,5 tỷ Rupee, tương dương 78 triệu USD.
Việc các doanh nghiệp xe điện 3 bánh phụ thuộc vào Trung Quốc sẽ phải đối mặt với nguy cơ căng thẳng địa chính trị khi Ấn Độ đang vươn lên để thành một siêu cường thay thế nền kinh tế lớn thứ 2 thế giới.
Rất rõ ràng, ngành xe điện 3 bánh đã tạo nên một cuộc cách mạng xe điện và cả một thị trường ngách cho Ấn Độ với doanh số mà nhiều hãng ô tô phải thèm khát. Trong khi Tesla hay BYD chưa tiếp cận được thị trường thì chính những hãng xe điện 3 bánh nhỏ bé không tên tuổi này đang tạo nên xu thế phương tiện xanh cho Ấn Độ.
Tuy nhiên, việc phụ thuộc vào công nghệ Trung Quốc cũng là rào cản lớn khi Ấn Độ muốn sản phẩm 100% phải "Make in India".
*Nguồn: RoT