Hình minh họa. Ảnh: TTXVN
Về bệnh tay chân miệng, sau khi số ca mắc đạt đỉnh lần thứ nhất tại tuần 30-31 (cuối tháng 7, đầu tháng 8), tình hình bệnh giảm dần cho đến tuần 36 (đầu tháng 9) bắt đầu bắt đầu tăng trở lại và tăng mạnh liên tục cho đến nay. Tính đến tuần 40, số ca mắc đã vượt đỉnh thứ nhất của năm 2023 và vẫn đang tiếp tục tăng.
Trong 9 tháng đầu năm 2023, tỷ lệ mắc mới trung bình của khu vực phía Nam là 229 ca/100.000 dân, số ca mắc tích lũy tăng gấp đôi so với cùng kỳ năm 2022, chủ yếu tại các tỉnh miền Đông Nam Bộ, tuy nhiên về các trường hợp nặng và tử vong thì tại các tỉnh miền Tây lại chiếm tỷ lệ phần lớn (với 81%), bệnh nặng tập trung ở trẻ em dưới 3 tuổi (chiếm 77%), đã ghi nhận 23 trường hợp tử vong trong khu vực phía Nam (TP. Hồ Chí Minh chưa có trường hợp tử vong). Tác nhân chủ yếu gây tay chân miệng năm nay là virus EV71.
Về bệnh sốt xuất huyết, số ca mắc, ca nặng và ca tử vong thấp hơn nhiều so với cùng kỳ năm 2022 và trung bình 5 năm, đã có 18 trường hợp tử vong trong khu vực (1 trường hợp ngụ tại TP. Hồ Chí Minh). Tuy nhiên, số ca bệnh tại TP. Hồ Chí Minh đang có xu hướng tăng nhẹ từ tuần 24 đến nay, trong bối cảnh những đợt nắng nóng xen kẽ đợt mưa nhiều, là điều kiện thuận lợi cho sự gia tăng muỗi truyền bệnh sốt xuất huyết. Phân bố các type virus đa số vẫn là D2.
Về công tác thu dung, điều trị các bệnh truyền nhiễm trong 9 tháng đầu năm 2023 của khu vực phía Nam cơ bản được đảm bảo, các địa phương có sự quan tâm, đầu tư đúng mức cho công tác chăm sóc sức khỏe người dân và đã chủ động trong đảm bảo nguồn cung ứng thuốc điều trị người bệnh. Các bệnh viện đa khoa tuyến cuối và các bệnh viện nhi của các tỉnh được sự hỗ trợ chuyên môn từ các bệnh viện của TP. Hồ Chí Minh đã triển khai thực hiện các dịch vụ kỹ thuật chuyên sâu (như hồi sức cấp cứu, lọc máu,…) đã nâng cao được năng lực điều trị tại chỗ, kịp thời cứu sống nhiều trường hợp bệnh nặng, đáp ứng được nhu cầu chăm sóc sức khỏe cho người dân ngay tại địa phương.
Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, hiện vẫn còn một số bệnh viện chuyên khoa sản nhi ở một số tỉnh trong khu vực chưa có đủ các thuốc thiết yếu (như gamma globulin, phenobarbital, milrinone), có bệnh viện tỉnh chưa triển khai được kỹ thuật lọc máu… nên chưa đáp ứng yêu cầu điều trị kịp thời cho các bệnh nhi ngay khi chuyển nặng, buộc phải chuyển viện, dẫn đến tình trạng chuyển bệnh không an toàn, bệnh nhân không được điều trị kịp thời dẫn đến các biến chứng nặng, thậm chí tử vong. Việc chuyển bệnh hàng loạt lên TP. Hồ Chí Minh cũng đồng thời gây quá tải cục bộ tại các bệnh viện tuyến cuối của TP. Hồ Chí Minh (70% tổng số bệnh nhi tay chân miệng đang điều trị nội trú tại 4 bệnh viện tuyến cuối của TP. Hồ Chí Minh là từ các tỉnh chuyển về).
Nhằm đảm bảo hiệu quả công tác thu dung, điều trị bệnh sốt xuất huyết, tay chân miệng và bệnh truyền nhiễm khác, các chuyên gia thống nhất đề nghị thực hiện một số nội dung sau:
Các bệnh viện tuyến cuối của các tỉnh tiếp tục phát huy năng lực điều trị, khẩn trương mua sắm đầy đủ thuốc và vật tư trang thiết bị y tế thiết yếu để điều trị sốt xuất huyết và tay chân miệng để đảm bảo công tác chẩn đoán, điều trị, chăm sóc người bệnh ngay tại chỗ; chủ động hội chẩn từ xa các ca bệnh khó với các bệnh viện tuyến cuối hạn chế tình trạng chuyển viện không an toàn. Sở Y tế các tỉnh, thành phố có trách nhiệm hỗ trợ, đôn đốc và giám sát các bệnh viện trực thuộc trong việc cung ứng thuốc và vật tư trang thiết bị y tế, trong công tác điều trị bệnh.
Đối với các trường hợp người bệnh nặng, nguy kịch quá khả năng điều trị và cần thiết phải chuyển viện đến các bệnh viện của TP. Hồ Chí Minh, các bệnh viện cần hội chẩn trước khi chuyển và bố trí đầy đủ về phương tiện, trang thiết bị y tế, theo dõi sát tình trạng người bệnh, đảm bảo người bệnh được chuyển viện an toàn và hạn chế thấp nhất tình trạng tử vong trong quá trình chuyển viện (hạn chế tình trạng để bệnh nhân di chuyển tự túc).
Tăng cường giám sát các ca viêm phổi nặng do virus, thu thập mẫu gửi Viện Pasteur TP. Hồ Chí Minh để kịp thời phát hiện các trường hợp viêm phổi do cúm gia cầm.
Tiếp tục tăng cường các hoạt động truyền thông với nhiều hình thức đến người dân về các biện pháp phòng chống các dịch bệnh (bao gồm sốt xuất huyết, tay chân miệng, Mpox và các dịch bệnh mới nổi, tái nổi) để người dân hiểu và thực hiện, nhằm bảo vệ sức khỏe của bản thân, gia đình và cộng đồng. Tăng cường triển khai các khuyến cáo và hướng dẫn người dân khi có triệu chứng nghi ngờ cần liên hệ hoặc đến cơ sở y tế gần nhất để khám và điều trị.
Chủ động và sẵn sàng các phương án ứng phó với tình trạng ngập lụt do mưa lớn, triều cường và xả lũ trên địa bàn, tiếp tục tăng cường công tác quản lý, xử lý nước thải, chất thải nhằm đảm bảo chất lượng vệ sinh nguồn nước và kiểm soát hiệu quả các véc tơ truyền bệnh.
Sở Y tế TP. Hồ Chí Minh tiếp tục chỉ đạo bệnh viện Nhi đồng 1, Nhi đồng 2, Nhi đồng Thành phố và Bệnh viện Bệnh nhiệt đới tăng cường vai trò chỉ đạo tuyến, hỗ trợ chuyên môn cho các cơ sở khám chữa bệnh của các tỉnh, đặc biệt là các tỉnh hiện đang có dịch tay chân miệng với số ca mắc và ca nặng tăng cao.
Bệnh viện Bệnh nhiệt đới và Bệnh viện Nhi đồng Thành phố, khẩn trương cử ngay tổ chuyên gia đến bệnh viện chuyên khoa sản nhi của tỉnh An Giang, Kiên Giang để hỗ trợ chuyên môn về điều trị bệnh tay chân miệng, đào tạo về lọc máu, giúp các đơn vị củng cố và nâng cao năng lực, đáp ứng nhu cầu điều trị cho người dân ngay tại địa phương.
