Sông Loan còn được gọi là sông Roòn, bắt nguồn từ dãy Hoành Sơn, tỉnh Quảng Bình, đổ ra biển, đi qua địa phận nhiều xã, trong đó có xã Quảng Tùng, Quảng Phú, huyện Quảng Trạch, tỉnh Quảng Bình và đổ ra biển thông qua cửa Roòn.
Bờ sông Roòn qua xã Quảng Tùng dài khoảng 2,5km, không chỉ là nơi cung cấp nguồn nước tưới tiêu cho ngành nông nghiệp mà còn là địa điểm mưu sinh cho hàng nghìn hộ dân.
Tình trạng sạt lở, xói mòn diễn ra nhiều năm đã lấn vào phần đất của người dân.
Thế nhưng nhiều năm nay, người dân tại xã Quảng Tùng sống trong lo lắng vì "hà bá" đang nuốt từng mét vuông đất.
Tình trạng xói lở diễn ra từ năm này sang năm khác. Đất đai của nhiều gia đình đã bị "ăn" mất 9-10m, cận kề phần đất trong sổ đỏ của nhiều hộ dân nằm ngay sát bờ.
Ông Trần Sự, Trưởng thôn Di Luân, xã Quảng Tùng, cho biết: "Chúng tôi là dân gốc ở đây. Ngày xưa diện tích bờ sông từ chỗ đứng đến mép sông phải đến khoảng 10m, nhưng đến thời điểm bây giờ thì mất hết, sông ăn vào đến chỗ tôi đứng.
Hàng năm, nước sông lên xuống, rồi dòng chảy đều gây xói mòn. Hiện tại còn cây cối che mất phần sạt lở chứ nếu chặt hết thì sẽ thấy rất rõ. Thậm chí, sạt lở còn ăn vào diện tích sổ đỏ một số hộ dân".
Người dân mong muốn được xây dựng bờ kè để hạn chế tình trạng đất bị xói lở, xâm lấn.
Người dân của thôn Di Luân cho hay, những năm xảy ra đợt mưa lũ lớn, xói lở sẽ diễn ra mạnh hơn, đặc biệt trong 5 - 7 năm trở lại đây.
"Hiện tại nhà tôi ở đây chỉ cách mép nước 4 - 5m, sẽ sớm ảnh hưởng đến đất canh tác nên chúng tôi rất lo sợ", ông Trần Bảo Trung (SN 1975), người dân thôn Di Luân cho biết.
Ông Trần Văn Thông (SN 1952), thôn Di Luân, cũng hết sức lo lắng vì không chỉ riêng gia đình ông, mà còn nhiều hộ dân trong thôn có thể đối diện tình trạng bị sông "nuốt chửng" bất cứ lúc nào.
"Những năm trước, phần đất của gia đình tôi cũng như hàng xóm ra đến gần giữa sông. Nhưng vì sóng đánh và sau nhiều trận lụt, đất bị "hà bá" nuốt dần.
Hàng chục hộ dân của thôn ngày ngày lại ra ngóng từng mét vuông đất. Mong muốn làng xóm có bờ kè để ổn định đất đai, nhà cửa", ông Thông nói.
Do sóng đánh và sau nhiều trận lụt, đất bị "hà bá" nuốt dần.
Theo ông Trần Sự, Trưởng thôn Di Luân, sự việc diễn ra nhiều năm qua, địa phương đã kiến nghị nhiều lần trong các cuộc họp cử tri, nhưng đến nay vẫn chưa thấy việc xây dựng bờ kè.
"Cứ đà này người dân phải đối diện với tình trạng đất mất từng ngày. Trong khi đó kinh phí để sửa chữa, gia cố phần diện tích bị xâm lấn cũng rất lớn, chúng tôi không thể tự lo được. Nguyện vọng của người dân chúng tôi mong muốn được cơ quan chức năng xây bờ kè kiên cố để các hộ dân yên tâm sinh sống và canh tác", Trưởng thôn Di Luân cho biết thêm.
Đối diện phía Bắc của bờ sông Roòn đoạn qua địa phận xã Quảng Tùng là xã Quảng Phú. Nơi đây đã từng xảy ra tình trạng xâm thực nghiêm trọng.
Từ nguồn vốn ngân sách Trung ương năm 2022, tỉnh Quảng Bình quyết định xây dựng Dự án Xử lý khẩn cấp, khắc phục kè tả sông Roòn, đoạn từ thôn Hải Đông đến thôn Phú Xuân thuộc xã Quảng Phú với chiều dài 350m, tổng mức đầu tư 11 tỷ đồng.
Kè chống xâm thực bờ sông Roòn phía tả ngạn qua xã Quảng Phú.
Công trình được đầu tư xây dựng nhằm chống xói lở, giữ ổn định bờ tả vùng cửa sông, bảo vệ tính mạng, tài sản các hộ dân, bảo vệ diện tích đất đai và các cơ sở hạ tầng của xã Quảng Phú.
Công trình được đầu tư xây dựng nhằm chống xói lở, giữ ổn định bờ tả vùng cửa sông, bảo vệ tính mạng, tài sản các hộ dân, bảo vệ diện tích đất đai và các cơ sở hạ tầng của xã Quảng Phú.
Phó Chủ tịch UBND xã Quảng Tùng Trịnh Anh Tuấn cho biết, vấn đề sạt lở ở hữu ngạn sông Roòn trên địa bàn hai thôn Di Luân và Phúc Kiều của xã Quảng Tùng đã xảy ra rất lâu, từ hơn 30 năm nay.
"Từ khi kè chống sạt lở của phía tả ngạn được xây dựng, dòng chảy lấn mạnh sang phía xã Quảng Tùng, gây sạt lở rất nhiều cho bờ sông phía phải.
Vấn đề sạt lở sông Roòn đã ảnh hưởng đến khoảng 30 hộ dân ở thôn Phúc Kiều và hơn 100 hộ dân ở thôn Di Luân. Thậm chí, có nhà bị sạt lở cả vào đất thổ cư, ảnh hưởng rất lớn đến vấn đề an toàn của người dân", Phó Chủ tịch UBND xã Quảng Tùng cho biết.
Phó Chủ tịch UBND xã Quảng Tùng bày tỏ nguyện vọng của người dân cũng như chính quyền địa phương mong muốn các cấp, các ngành quan tâm đầu tư xây dựng bờ kè cho xã Quảng Tùng.
Đây cũng là đề nghị cấp bách và phù hợp nhằm đảm bảo đời sống an toàn của bà con trên địa bàn 2 thôn Di Luân và thôn Phúc Kiều.
