Nghĩa Nguyễn (TP HCM) đã sưu tầm xương động vật từ gần 10 năm nay, bắt đầu sau một lần đi du lịch Thái Lan và nhìn thấy người ta bày la liệt các loại tiêu bản xương, tiêu bản nhồi trong khu kinh doanh nội thất ở chợ Chatuchak, Bangkok. Khi về nhà, anh Nghĩa ấp ủ ý tưởng sẽ sở hữu bộ sưu tập của riêng mình và đến nay, anh đã có trong tay hơn 100 tiêu bản của các loài động vật khác nhau.
Anh Nghĩa Nguyễn có thú chơi sưu tầm tiêu bản xương động vật.
Trang trí nhà phong cách châu Âu
Hầu hết những món đồ trang trí độc lạ này đều được anh Nghĩa cất công sưu tầm trong nước hoặc mua về từ Thái Lan. Trong số này, có những mẫu vật rất hiếm, như là tiêu bản xương của một con ngựa có chiều cao hoàn hảo là ví dụ.
Tác phẩm được anh Nghĩa ưu ái nhất, dành vị trí đẹp nhất trong nhà là bộ xương của một con trăn. Anh mua được nó từ một người chuyên làm tiêu bản cho các viện bảo tàng với mẫu vật từ một người nuôi trăn lâu năm. Con trăn bị bệnh mà chết nhưng bộ xương của nó sau khi trải qua quá trình xử lý thì rất trắng đẹp và cũng được sắp xếp tư thế mềm mại, nghệ thuật trên một chiếc đế màu đen.
Trong số những món đồ mà phải khó khăn lắm mới có được, anh Nghĩa nhắc đến tiêu bản của con cá Mahi Mahi. Đây là loài cá thường sống ở ngoài khơi vùng biển ôn đới, có kích thước khá lớn. Khi tìm được tiêu bản của con cá này, anh Nghĩa phải rất mất công mới có thể chuyển về Việt Nam, do đặc điểm xương giòn và dễ gãy.
Tiêu bản của con trăn được treo ở vị trí đẹp trong nhà.
Tiêu bản của con cá Mahi Mahi quý hiếm.
Dùng tiêu bản xương, tiêu bản nhồi động vật để trang trí nhà vốn là phong cách đậm chất châu Âu bởi vẻ đẹp ma mị nhưng không kém phần bí ẩn, cuốn hút. Thông thường, chủ nhà sẽ để vài mẫu vật trong nhà làm điểm nhấn nhưng trường hợp sưu tầm và bày biện nhiều như anh Nghĩa thì không phải ở đâu cũng có.
Ý nghĩa của thú chơi tiêu bản này chính là thay vì bỏ mặc bên ngoài rồi mục rữa, xác động vật sẽ được mang về xử lý và kéo dài sự hiện diện của chúng trên thế giới. Trong không gian quán cà phê rộng khoảng 30m2, anh Nghĩa bài trí các bộ xương rắn, cá, dơi, ngựa… trên tường, ở kệ gỗ, trong tủ kính. Trong khi đó, tiêu bản nhồi của các loài chim lớn như diều hâu, đại bàng, cú mèo, quạ, công trĩ… cũng có riêng những chỗ đứng “đắc địa”.
Thực ra, trong văn hóa việt Nam, xương động vật nhiều khi bị coi là xui xẻo vì mang nhiều âm khí nên việc sưu tầm tiêu bản động vật dường như còn mới mẻ và kén người chơi. Dù vậy, cộng đồng chơi tiêu bản xương trên Facebook cũng bắt đầu gia tăng thêm nhiều thành viên, trở thành nơi giao lưu kiến thức cũng như kinh nghiệm sưu tầm.
Tự làm tiêu bản
Không chỉ mua xương tiêu bản từ Thái Lan, anh Nghĩa Nguyễn còn tự xử lý nhiều xác động vật thành tiêu bản. Để ra được thành phẩm, anh Nghĩa phải làm nhiều công đoạn. Đầu tiên là lọc bớt phần thịt để tránh làm tổn hại đến bộ xương. Tiếp sau đó là ngâm xương trong dung dịch hóa học, rút tủy, ngâm và phơi nắng. Khâu cuối cùng là lắp ghép các mảnh vụn xương thành khối hoàn chỉnh.
Ở từng bước, người chơi cần làm cẩn thận để tránh cho xương bị gãy hỏng. Nếu có thể làm xương sạch và khô hẳn thì sau này khâu bảo quản xương sẽ dễ hơn, xương cũng trắng đẹp hoàn hảo hơn. Anh Nghĩa thường tận dụng xương động vật từ những nguồn quen biết. Trong đó, có tiêu bản chú chồn vốn là thú cưng của một người bạn thân. Sau khi chú chồn qua đời, người bạn đó đã tặng lại cho anh Nghĩa và khi thành tiêu bản, anh đặt nó ở một vị trí đẹp trong nhà.
Anh Nghĩa tự làm tiêu bản xương động vật từ kinh nghệm tích lũy được qua nhiều năm.
Theo anh Nghĩa, việc bảo quản tiêu bản xương không khó khăn, chỉ cần chăm chỉ vệ sinh bụi và giữ cho nhà khô ráo là có thể chơi được lâu dài. Sắp tới, anh dự định sẽ mở rộng quán cà phê vẫn theo phong cách cũ nên rất có thể cũng sẽ làm đầy thêm bộ sưu tập tiêu bản xương của mình.
Từ lời bình luận khác của một người cũng thuộc hội chơi tiêu bản xương ở Việt Nam, thú chơi tiêu bản xương có thể giúp kéo dài thời gian ở bên cạnh thú cưng của họ sau khi chúng không còn sống nữa.
