Ảnh minh họa
Một báo cáo gần đây từ Trung tâm Nghiên cứu Năng lượng và Không khí Sạch (CREA) tiết lộ rằng châu Âu đã nhập khẩu các sản phẩm chế biến từ dầu mỏ trị giá 3 tỷ EUR từ các cảng của Thổ Nhĩ Kỳ. Hoạt động thương mại này đã vượt qua các lệnh trừng phạt của EU/G7 đối với các sản phẩm dầu mỏ của Nga một cách hiệu quả.
Kể từ năm 2022, Liên minh châu Âu đã áp dụng các biện pháp trừng phạt đối với nguồn cung năng lượng từ Nga. Ban đầu là lệnh cấm sử dụng than, sau đó là hạn chế sử dụng dầu vào cuối năm. Kể từ năm 2023, các lệnh trừng phạt đối với các sản phẩm dầu mỏ đã bắt đầu có hiệu lực.
Tính đến cuối tháng 2 năm 2024, EU đã nhập được 5,16 triệu tấn các sản phẩm từ dầu mỏ trị giá 3,1 tỷ EUR. Số lượng nhiên liệu này được nhập từ các cảng Ceyhan, Marmara Ereılisi của Thổ Nhĩ Kỳ. Các cảng này đã nhập khẩu 86% sản phẩm dầu từ Nga trong giai đoạn này, biến Thổ Nhĩ Kỳ thành một trung tâm tái xuất khẩu quan trọng.
Nhập khẩu dầu Nga của Thổ Nhĩ Kỳ đã tăng gần gấp 5 lần trong thập kỷ qua. Đến năm 2023, Thổ Nhĩ Kỳ trở thành nước mua sản phẩm dầu mỏ lớn nhất của Nga trên toàn cầu, nhập khẩu 18% tổng kim ngạch xuất khẩu của Nga. Mức tăng trưởng này đã khiến Nga ngày càng tăng phụ thuộc vào Thổ Nhĩ Kỳ với mức phụ thuộc tăng từ 52% trong năm 2022 lên 72% vào năm 2023 đối với các sản phẩm tinh chế của Nga như dầu diesel, dầu ga và nhiên liệu máy bay phản lực.
Các cuộc điều tra của CREA cho thấy các thực thể châu Âu có thể đã nhập khẩu các sản phẩm dầu của Nga được pha trộn hoặc tái xuất từ các kho lưu trữ của Thổ Nhĩ Kỳ. Một ví dụ được trích dẫn là kho cảng dầu Toros Ceyhan, nơi đã nhận 26.923 tấn gasoil từ Novorossiysk vào tháng 5 năm 2023 và sau đó vận chuyển một khối lượng tương tự đến nhà máy lọc dầu MOH Corinth của Hy Lạp. Các hoạt động thương mại này đã khai thác những lỗ hổng pháp lý, cho phép các sản phẩm dầu pha trộn của Nga vào EU.
Việc chuyển hướng dầu của Nga qua Thổ Nhĩ Kỳ không chỉ lách các lệnh trừng phạt mà còn tạo ra nguồn thu thuế đáng kể cho Nga, ước tính khoảng 5,4 tỷ EUR. Để giải quyết vấn đề này, CREA khuyến nghị thắt chặt luật pháp EU, thực thi các quy tắc xuất xứ nghiêm ngặt và điều tra các lô hàng để ngăn chặn việc trốn tránh các lệnh trừng phạt tiếp theo.
Bên cạnh Thổ Nhĩ Kỳ, Ấn Độ nổi lên là nhà cung cấp nhiên liệu thay thế Nga với hơn 40% lượng dầu diesel hướng tới EU. Ngày nay, các tàu chở dầu diesel của Ấn Độ chủ yếu đi tuyến đường dài hơn đến châu Âu qua Mũi Hảo Vọng để tránh các cuộc xung đột đang diễn ra ở Biển Đỏ. Điều này làm tăng chi phí và thời gian vận chuyển bên cạnh việc làm giảm khả năng cạnh tranh của hàng hóa Ấn Độ tại thị trường châu Âu.
Theo Oilprice
