Vì đâu dân dùng nước nhiễm phèn, mặn?
Ngày 2/10, theo HĐND tỉnh Quảng Ngãi, cử tri Tp.Quảng Ngãi nhiều lần kiến nghị nguồn nước sinh hoạt của người dân các xã Nghĩa Phú, Tịnh Kỳ, Nghĩa Hà bị nhiễm phèn, mặn, không đủ nước sinh hoạt. Người dân đề nghị tỉnh sớm chỉ đạo giải quyết.
Theo HĐND tỉnh Quảng Ngãi, trên địa bàn xã Nghĩa Phú và xã Tịnh Kỳ hiện có hai công trình cấp nước sạch nông thôn tập trung do Trung tâm Nước sạch và Vệ sinh môi trường nông thôn tỉnh quản lý, vận hành.
Hệ thống cấp nước sinh hoạt xã Nghĩa Phú, Tp.Quảng Ngãi, được đầu tư sửa chữa, nâng cấp và đưa vào sử dụng vào năm 2020. Hiện đang cung cấp nước ổn định cho 442 hộ dân với công suất khoảng 400m3/ngày đêm.
Người dân ở xã Tịnh Kỳ, Tp.Quảng Ngãi vẫn đang dùng nước nhiễm phèn, mặn.
Từ khi công trình được đưa vào vận hành khai thác, đảm bảo cấp nước cho khách hàng theo đúng quy định.
Tuy nhiên, do nguồn kinh phí đầu tư hạn chế nên đường ống cấp nước chỉ thiết kế đi dọc theo các trục đường chính là chủ yếu, còn lại các tuyến đường nhánh rẽ chưa được bố trí đường ống mới nên vẫn còn sử dụng đường ống từ công trình cũ để cấp nước cho nhân dân.
Hệ thống cấp nước sinh hoạt Khê Kỳ, Tp.Quảng Ngãi, được đầu tư sửa chữa, nâng cấp và đưa vào sử dụng vào năm 2019 để cung cấp nước sạch cho nhân dân 2 xã Tịnh Kỳ (khoảng 699 hộ dân) và Tịnh Khê (109 hộ dân) .
Tuy nhiên, do nguồn kinh phí đầu tư còn hạn chế nên đường ống chính và ống nhánh của công trình chỉ được đầu tư đến một phần các thôn An Kỳ, Kỳ Xuyên và An Vĩnh thuộc xã Tịnh Kỳ.
Theo báo cáo của UBND xã Tịnh Kỳ, hiện nay trên địa bàn xã có khoảng 1.000 hộ dân bị ảnh hưởng bởi nguồn nước bị nhiễm mặn. Khu vực 1, khoảng 450 hộ dân (dọc bờ biển từ đầu thôn Kỳ Xuyên đến đồi núi An Vĩnh); khu vực 2 khoảng 70 hộ dân xóm Xuyên 3, thôn Kỳ Xuyên; khu vực 3 khoảng 480 hộ dân (từ Bến Kỳ Bắc đến đồi núi An Vĩnh).
Các điểm dân cư này cách tuyến ống cấp nước thuộc Hệ thống cấp nước sạch Khê Kỳ, Tp.Quảng Ngãi khoảng 500m. Riêng nhân dân xã Nghĩa Hà hiện vẫn chưa có công trình cấp nước sạch nông thôn tập trung.
Nguyên nhân do trước đây, Nhà nước đã đầu tư Hệ thống cấp nước sinh hoạt xã Nghĩa An để cung cấp nước sinh hoạt cho nhân dân 2 xã Nghĩa An và Nghĩa Hà. Tuy nhiên, hạng mục giếng khoan không thực hiện được 4 vì người dân nơi đây không đồng ý cho khoan giếng nên công trình chưa thể đưa vào sử dụng.
Phần đường ống cấp nước của công trình này trên địa bàn xã Nghĩa An đã đưa vào sử dụng và đấu nối vào nguồn nước sạch từ Công ty cổ phần cấp thoát nước và xây dựng Quảng Ngãi (viết tắt là Công ty cấp thoát nước) để cấp nước cho nhân dân xã Nghĩa An từ năm 2019.
Trung tâm đã nhiều lần phối hợp với UBND xã Nghĩa Hà tổ chức họp, lấy ý kiến của nhân dân để xác định nhu cầu, tâm tư nguyện vọng của người dân trên địa bàn xã về việc đề xuất sửa chữa, nâng cấp công trình này.
Kết quả lấy ý kiến nhân dân (gồm 11 thôn), cụ thể 8 thôn gồm Khánh Lạc, Hiền Lương, Hội An, Bình Tây, Kim Thạch, Xuân An, Hổ Tiếu, Hàm Long đều thống nhất phương án; còn lại 3 thôn gồm Bình Đông, Thanh Khiết và Sung Túc không thống nhất phương án, với lý do sợ nguồn nước đang sử dụng của nhân dân bị nhiễm mặn, nhiễm phèn, hụt nước sinh hoạt và sản xuất.
Ngoài ra, người dân cũng không đồng ý chia sẻ nguồn nước từ thôn này cho thôn khác cùng trong một xã.
Do đó, phương án lấy nguồn nước tại xã Nghĩa Hà để xử lý và phục vụ nhân dân xã Nghĩa Hà không thể thực hiện được.
Phương án xử lý thế nào?
Theo Văn phòng HĐND tỉnh Quảng Ngãi, để đảm bảo cấp nước cho người dân trong vùng dự án, Trung tâm đã làm việc với UBND xã Nghĩa Phú, triển khai họp dân tại các khu vực đã có tuyến ống cấp nước xây dựng mới đi qua, đồng thời đang sử dụng nước sạch từ công trình này để thống nhất chi phí di dời cụm đồng hồ từ đường ống cấp nước cũ sang đường ống cấp nước mới (vì đường ống cấp nước cũ đầu tư đã lâu, lượng phèn bám dính trên thành ống rất nhiều) và được đa số người dân tham dự cuộc họp đồng tình.
Hiện nay, Trung tâm đã triển khai di dời và lắp đặt mới đồng hồ cho khách hàng, chi phí này do người dân chi trả nên việc thực hiện cũng gặp rất nhiều khó khăn.
Người dân ở xã Tịnh Phong phải đầu tư dàn xử lý nước nhiễm phèn, mặn lấy từ giếng khoan để có nước sinh hoạt hàng ngày.
Riêng các hộ dân tại khu vực thôn Cổ Lũy Làng Cá có nguyện vọng sử dụng nước sạch của Công ty cấp thoát nước vì người dân ở đây cho rằng nguồn nước của Hệ thống cấp nước sinh hoạt xã Nghĩa Phú không đủ để cung cấp cho các hộ dân thôn Cổ Lũy Làng Cá, về lâu dài nếu khai thác với công suất lớn sẽ có khả năng bị xâm nhập mặn.
Trên cơ sở đó, Trung tâm và Công ty cấp thoát nước đã làm việc, thống nhất Trung tâm sẽ mua lại nguồn nước của Công ty cấp thoát nước tại đồng hồ tổng đặt tại khu vực thôn Cổ Lũy Làng Cá, sau đó cung cấp lại cho người dân thôn Cổ Lũy Làng Cá với mức giá của Công ty cấp thoát nước đồng ý bán ra, có tính thêm các khoản chi phí.
Trung tâm đã phối hợp với UBND xã Nghĩa Phú tổ chức họp dân công bố mức giá nước mới, được đa số người dân thống nhất.
Liên quan đến việc giải quyết yêu cầu sử dụng nước sạch của người dân thôn Cổ Lũy Làng Cá, xã Nghĩa Phú, ngày 10/7, UBND thành phố Quảng Ngãi đã tổ chức làm việc với Sở Tài chính, Sở Nông nghiệp và PTNT, Trung tâm Nước sạch và Vệ sinh MTNT tỉnh, UBND xã Nghĩa Phú và Công ty Cổ phần Cấp thoát nước và xây dựng Quảng Ngãi để thống nhất việc đấu nối, cung cấp ngay nước sạch phục vụ sinh hoạt cho người dân nhằm giải quyết tình trạng thiếu nước sinh hoạt, tránh tạo điểm nóng về an ninh, trật tự tại khu vực này trong thời gian chờ cấp thẩm quyền phê duyệt giá nước sinh hoạt trên địa bàn tỉnh Quảng Ngãi.
Đến nay, Trung tâm đã triển khai thực hiện đấu nối và cung cấp nước sạch cho 172 hộ dân thôn Cổ Lũy Làng Cá, xã Nghĩa Phú trên tinh thần cuộc họp theo Thông báo kết luận số 1088/TB-UBND ngày 11/7 của UBND thành phố Quảng Ngãi.
Tuy nhiên, Phương án giá và giá nước sạch sinh hoạt của Công ty cấp thoát nước chưa được cấp có thẩm quyền phê duyệt dẫn đến Trung tâm chưa có cơ sở trình cấp thẩm quyền thẩm định, phê duyệt Phương án giá và giá bán nước sạch sinh hoạt (nguồn nước mua giá bán sỉ qua đồng hồ tổng của Công ty cấp thoát nước) để có cơ sở thu tiền sử dụng nước cung cấp sinh hoạt của các hộ dân thôn Cổ Lũy Làng Cá, xã Nghĩa Phú.
Đối với xã Nghĩa Hà, từ đầu năm 2019 đến nay, Công ty cấp thoát nước đã cung cấp nước sạch cho nhân dân xã Nghĩa An, nguồn nước được lấy từ Nhà máy nước sạch tại thành phố Quảng Ngãi.
Do đó, việc Công ty thực hiện mở rộng đường ống từ Nghĩa An để cung cấp nước cho nhân dân xã Nghĩa Hà là giải pháp khả thi.
Để đáp ứng nhu cầu sử dụng nguồn nước sạch theo nguyện vọng của cử tri xã Nghĩa Hà, HĐND tỉnh yêu cầu UBND thành phố kiến nghị Công ty cấp thoát nước sớm có giải pháp cấp nước cho nhân dân xã Nghĩa Hà. Đồng thời, cũng đề nghị phía Công ty tiếp nhận phần tài sản trên khu vực xã Nghĩa Hà (khu xử lý và tuyến ống) thuộc công trình hệ thống cấp nước sinh hoạt xã Nghĩa An để đưa vào khai thác, sử dụng nhằm phát huy hiệu quả công trình đã đầu tư.
