Đề xuất thí điểm mô hình liên kết 4 tỉnh Hưng Yên - Hải Dương - Hải Phòng - Quảng Ninh theo trục cao tốc phía Đông

Ngày 19/7/2022, tại Bắc Ninh, Ban Chỉ đạo Tổng kết Nghị quyết 54-NQ/TW chủ trì, phối hợp với Tỉnh ủy Bắc Ninh tổ chức Hội thảo "Phát triển công nghiệp và đô thị vùng đồng bằng sông Hồng đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045". Theo đó, mục tiêu của Hội thảo nhằm củng cố, hoàn thiện các định hướng phát triển nghiệp cũng như mạng lưới đô thị vùng đồng bằng sông Hồng đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.

Vùng đồng bằng sông Hồng (ĐBSH) gồm 11 tỉnh, thành: Hà Nội, Hải Phòng, Quảng Ninh, Hải Dương, Hưng Yên, Bắc Ninh, Vĩnh Phúc, Thái Bình, Nam Định, Ninh Bình, Hà Nam. Trong đó, hạt nhân phát triển vùng là vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ, vùng Thủ đô Hà Nội và vùng Duyên hải Bắc Bộ.

ĐBSH cùng với Đông Nam Bộ là một trong hai vùng tập trung chủ yếu vốn đầu tư phát triển toàn xã hội, ước tính đồng bằng sông Hồng chiếm khoảng 30% vốn đầu tư phát triển toàn xã hội của cả nước.

Đây cũng là một trong hai vùng thu hút được nhiều vốn FDI nhiều nhất tại Việt Nam. Tính đến hết tháng 8/2021, trên địa bàn các địa phương vùng ĐBSH hiện có 11.460 dự án FDI còn hiệu lực, với tổng vốn đầu tư đăng ký 121,05 tỷ USD (chiếm 33,6% tổng số dự án và 30,2% về số vốn so với cả nước). 

Trình bày tham luận với chủ đề "Phát triển doanh nghiệp, thu hút đầu tư vùng đồng bằng sông Hồng đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045", đại diện Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cho biết, trong số các địa phương ở ĐBSH, bốn địa phương gồm Quảng Ninh, Hải Phòng, Hải Dương và Hưng Yên (VEHEC) có năng lực thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài khá tốt.

Kết quả này được thể hiện bằng số dự án và tổng vốn đầu tư tích lũy tính đến hiện tại. Cụ thể, Hải Phòng, Hưng Yên và Hải Dương lần lượt đứng thứ 7, 11 và 12 về số lượng dự án đầu tư trực tiếp nước ngoài thu hút được. Tính chung cả bốn địa phương VEHEC, tổng số dự án tích lũy là 2.092, chỉ thấp hơn TP. Hồ Chí Minh, Hà Nội và Bình Dương.

Theo VCCI, bốn địa phương Hải Phòng, Quảng Ninh, Hải Dương và Hưng Yên thời gian qua đã rất thành công trong thu hút đầu tư và phát triển kinh tế, trở thành một cực tăng trưởng kinh tế quan trọng của Việt Nam. Những lý do quan trọng là các địa phương này có vị trí địa lý thuận lợi, nguồn nhân lực dồi dào và đặc biệt là việc hình thành và phát triển trục hành lang giao thông, đường cao tốc nối giữa Hà Nội với Hải Phòng và Quảng Ninh, đi qua Hưng Yên và Hải Dương.

Với tiềm năng trở thành một khu vực kinh tế phát triển của 4 địa phương, VCCI đã đề xuất thí điểm mô hình liên kết 4 tỉnh Hưng Yên -  Hải Dương – Hải Phòng – Quảng Ninh theo trục cao tốc phía Đông dựa trên các yếu tố về phát triển kinh tế, và góc nhìn của doanh nghiệp và nhà đầu tư.

Giải pháp nào để đưa Hải Phòng, Quảng Ninh, Hải Dương và Hưng Yên trở thành một trung tâm kinh tế năng động của vùng?

VCCI đánh giá, việc kết nối kinh tế hành lang cao tốc phía Đông gồm 4 tỉnh nêu trên có ý nghĩa thúc đẩy liên kết kinh tế các địa phương nằm trên trục đường cao tốc hướng Đông, từ Hà Nội tới Hải Phòng rồi nối tiếp đến cửa khẩu Móng Cái, với hàm ý về việc xây dựng một mô hình liên kết kinh tế vùng tạo thành một động lực phát triển kinh tế mạnh mẽ, có tốc độ cao, định hướng toàn cầu.

Về phát triển kinh tế, ngoại trừ TP. Hải Phòng, ba địa phương Hải Dương, Hưng Yên và Quảng Ninh đều có số lượng doanh nghiệp tăng trưởng ổn định trong giai đoạn 2017 đến 2020. So sánh với một số trung tâm kinh tế lớn khác, sự phát triển của doanh nghiệp của các địa phương VEHEC (trừ Hải Phòng) nhanh hơn so với Đà Nẵng (108,6%) và TP. Hồ Chí Minh (107,3%), khá tương đồng với Hà Nội (107,1%) và chậm hơn so với Bình Dương (114,1%).

Ngoài ra, trong bốn địa phương, Hải Phòng và Quảng Ninh là hai địa phương có sự phát triển về hạ tầng logistics tốt hơn đáng kể so với Hải Dương và Hưng Yên. Hải Phòng có sẵn hạ tầng giao thông khá phát triển qua đường bộ, đường sắt, đường thủy nội địa và đường hàng không. Thành phố cũng có sẵn hạ tầng cảng biển và các cảng cạn. Nhiều trung tâm logistics hình thành và đi vào hoạt động, cùng khoảng 250 doanh nghiệp đăng ký cung cấp dịch vụ logistics, trong đó có nhiều đơn vị thuộc các tập đoàn logistics đa quốc gia.

Tuy nhiên, VCCI nhận định, để vươn mình trở thành một cực tăng trưởng mới – một trung tâm kinh tế năng động của vùng Đông Bắc Bộ thì cả bốn địa phương cần đẩy mạnh các hoạt động liên kết xúc tiến thương mại, đầu tư, mở rộng không gian kinh tế, cần đổi mới phương pháp, thay vì xúc tiến đầu tư riêng cho từng tỉnh thì cần đẩy mạnh việc xúc tiến đầu tư chung cho cả vùng.

Bên cạnh đó, các địa phương cần thúc đẩy liên kết dịch vụ hậu cần logistics, liên kết trong cải thiện môi trường kinh doanh, phát triển du lịch, dịch vụ cũng như đào tạo và cung ứng nguồn nhân lực. Đồng thời, các địa phương cần xây dựng dữ liệu chung về các doanh nghiệp phụ trợ, nhà cung cấp của bốn địa phương trong vùng; kết nối các doanh nghiệp trong vùng, kết nối hệ thống các khu công nghiệp trong vùng để nâng cao vị thế, cơ hội trong chuỗi sản xuất, cung ứng cho các tập đoàn lớn.