Căn bệnh nguy hiểm, dễ nhầm với sốt xuất huyết: Cách phân biệt ai cũng cần biết

Mới đây, một nữ bệnh nhân 32 tuổi, quốc tịch Nigeria, giáo viên Tiếng Anh, sinh sống ở Việt Nam 4 năm, mắc sốt rét ác tính và nhập viện Bệnh viện Bạch Mai ngày 6/7 trong tình trạng nguy kịch. Bệnh nhân không có bảo hiểm y tế, không có người thân.

Qua khai thác tiểu sử, được biết bệnh nhân vừa về thăm quê Nigeria (Đông Phi) vào ngày 30/4/2022 và quay lại Việt Nam ngày 19/06/2022. Một tuần trước khi nhập viện, bệnh nhân xuất hiện mệt mỏi, sốt cao, rét run từng cơn, kèm đau đầu nhiều, buồn nôn, không đau bụng, đại tiện bình thường, tiểu ít hơn mọi ngày.

Bệnh nhân đến khám bệnh viện Medlatec rồi chuyển đến Bệnh viện Đặng Văn Ngữ (trực thuộc Viện Sốt Rét Côn Trùng- Kí Sinh Trùng Trung Ương) trong tình trạng thiểu niệu, cơn sốt rét run. Tại đây, bệnh nhân được chỉ định làm xét nghiệm tìm ký sinh trùng sốt rét trong máu, phát hiện P.falciparum.

Mặc dù đã được điều trị thuốc đặc trị nhưng tình trạng thiểu niệu có nguy cơ diễn biến nặng hơn, do vậy bệnh nhân được chuyển sang Trung tâm Bệnh Nhiệt đới - Bệnh viện Bạch Mai.

Vào viện, bệnh nhân gặp tình trạng vật vã kích thích, sốt cao 39 độ C, niêm mạc nhợt, huyết áp hạ, gan to 2cm dưới bờ sườn, thiểu niệu. Chẩn đoán ban đầu là sốt rét ác tính có suy thận cấp.

Bệnh nhân bị sốt rét ác tính nguy kịch lại là người nước ngoài, không có bảo hiểm y tế, không có người thân nên quá trình điều trị cho bệnh nhân gặp rất nhiều khó khăn. Ngay hôm sau, Ban lãnh đạo trung tâm mời hội chẩn toàn Bệnh viện với các chuyên khoa đầu ngành liên quan để thống nhất phác đồ điều trị và tìm giải pháp hỗ trợ về tài chính cho bệnh nhân.

Thuốc điều trị sốt rét Artesunate được dùng đường tiêm tĩnh mạch. Để giải quyết tình trạng suy thận cấp, bệnh nhân đã được lọc máu ngắt quãng, sau đó tiếp tục dùng lợi tiểu furosemide tiêm tĩnh mạch. Sau 05 ngày điều trị, bệnh nhân không sốt, xét nghiệm máu ngoại vi không còn ký sinh trùng sốt rét, không có biểu hiện thiếu máu, tình trạng suy thận cải thiện dần, lượng nước tiểu đã trở về bình thường.

Vượt qua những ngày nguy kịch, bệnh nhân vô cùng cảm kích và gửi lời cảm ơn tới các bác sĩ và Bệnh viện Bạch Mai đã cứu sống mình.

Theo PGS.TS.BS Đỗ Duy Cường - Giám đốc Trung tâm Bệnh nhiệt đới, Bệnh viện Bạch Mai, sốt rét là bệnh truyền nhiễm ít gặp ở miền Bắc do chúng ta đã kiểm soát khá thành công, tuy nhiên gần đây số lượng các ca bệnh sốt rét "nhập khẩu" gia tăng, chủ yếu được phát hiện từ những người đi lao động, công tác ở Châu Phi trở về.

Bên cạnh đó, các biểu hiện của bệnh cũng rất dễ gây nhầm lẫn với những bệnh khác như sốt xuất huyết Dengue, Covid-19 và các bệnh nhiễm trùng khác đang phổ biến gần đây tại Hà Nội. Do vậy, vấn đề khai thác thông tin dịch tễ của bệnh nhân rất quan trọng, khi nghi ngờ bệnh nhân mắc sốt rét cần chẩn đoán bệnh sớm bằng cách soi tìm ký sinh trùng Plasmodium trong máu ngoại vi và các xét nghiệm chẩn đoán nhanh huyết thanh học. Nếu được phát hiện và điều trị kịp thời thì bệnh nhân có thể hồi phục hoàn toàn.

Vượt qua những ngày nguy kịch, bệnh nhân vô cùng cảm kích và gửi lời cảm ơn tới các bác sĩ. Ảnh: BVCC.

Phân biệt sốt rét và sốt xuất huyết

Theo thông tin từ Bộ Y tế, dù ban đầu, những triệu chứng của sốt rét và sốt xuất huyết đều là là sốt cao, rét run nhưng chúng vẫn có sự khác nhau:

Đối với sốt xuất huyết: Các triệu chứng sẽ bắt đầu xuất hiện sau khoảng 4 - 5 ngày kể từ khi bị muỗi đốt. Từ lúc phát hiện bệnh với những cơn sốt đầu tiên, khoảng 7 - 10 ngày sau các triệu chứng sẽ giảm dần.

Khởi phát của sốt xuất huyết là những cơn sốt đột ngột kéo dài suốt 3 - 4 ngày, người bệnh có thể sốt từ 39 đến hơn 40 độ C. Cùng với đó là cơn đau đầu và đau nhức xương kéo dài. Sau đó có thể xuất hiện các nốt xuất huyết dưới da.

Đối với sốt rét: Khác với sốt xuất huyết, những triệu chứng của sốt rét sẽ xuất hiện sau 10 - 15 ngày kể từ khi bị muỗi đốt.

Người bị sốt rét sẽ có thời gian sốt ngắn hơn, nhưng nhiều triệu chứng hơn như đau xương khớp, đổ mồ hôi, thiếu máu, nôn… Sau đó sốt rét sẽ trở lại với những cơn sốt điển hình lần lượt qua 3 giai đoạn: Giai đoạn rét run, giai đoạn sốt nóng, giai đoạn vã mồ hôi. Thông thường những cơn sốt sẽ xuất hiện từng đợt kéo dài 6 - 10 tiếng. Những cơn rét run thì từ 15 phút tới 1 tiếng (giai đoạn cường giao cảm). Khi nhiệt độ tăng đến 39 - 40 độ C thì cơn rét khoảng 30 phút đến vài giờ đồng hồ rồi giảm dần, cơ thể vã mồ hôi. Ngoài ra, người bệnh còn có thể vàng da nhẹ.