Giới chuyên gia và quan sát trong nhiều năm qua đã luôn đứng về phía xe thuần điện và thường xuyên đưa ra những chỉ trích nhắm tới những hãng xe chậm trễ với loại xe được cho là "tới từ tương lai". Song, trước những thành tích đáng mơ ước mà Toyota đã đạt được với xe hybrid giữa thời buổi xe thuần điện đi xuống, một chuyên gia có tiếng đã phải nói lời xin lỗi.
Toyota Prius là mẫu xe hybrid thương mại đầu tiên của thế giới.
"Tôi nợ Toyota một lời xin lỗi"
Thật vậy, trước đây khi Toyota đổ hàng tỷ USD đầu tư cho công nghệ hybrid mà hãng đã tiên phong, nhà đầu tư và các nhà hoạt động vì môi trường đã đồng loạt lên tiếng phản đối và chỉ trích.
Công nghệ hybrid là kiểu động cơ đốt trong có thêm mô tơ điện hoạt động cùng. Hệ thống hybrid được chia làm nhiều loại dựa trên mức độ mà mô tơ điện có thể can thiệp vào hoạt động của động cơ đốt trong. Các loại hệ thống hybrid có thể sắp xếp theo mức độ tăng dần như sau: Mild Hybrid (hybrid nhẹ) → Full Hybrid (xe hybrid tự sạc) → Plug-in Hybrid (xe hybrid sạc ngoài).
Trong quan điểm của Toyota, người tiêu dùng sẽ phản ứng với những mẫu xe điện có mác giá cao vút. Giờ, không những mức giá khó chấp nhận của xe điện mà cả hệ thống hạ tầng trạm sạc thưa thớt đã khiến những người cuồng nhiệt xe điện nhất phải trở nên lạnh nhạt; biến chuyển này có thể thấy rõ tại thị trường từ châu Âu đến Mỹ - nơi từng được xem là thiên đường xe điện.
Trước tình hình này, nhà phân tích Adam Jonas, người đứng đầu bộ phận nghiên cứu về ô tô và không gian tại công ty nghiên cứu Morgan Stanley, đã lên tiếng rút lại những gì mình từng nhận định.
Nhà phân tích Adam Jonas từ Morgan Stanley.
Cụ thể, ông Adam Jonas từng rất tự tin khi đưa ra dự đoán rằng chính phủ các nước sẽ đưa ra những quy định mạnh mẽ thúc đẩy xe điện phát triển. Ông đồng thời cho rằng thị hiếu với xe điện sẽ phát triển mạnh tới nỗi khiến phân khúc xe hybrid phải thu hẹp.
Nhưng mới đây, ông Adam Jonas phát biểu: "Tôi nợ Toyota một lời xin lỗi. Từ năm 2019 đến suốt cả năm 2021 chúng tôi đã dự đoán xe hybrid suy giảm khi xuất hiện những thay đổi về quy định, nhu cầu chuyển đổi sang xe thuần điện và sở thích tiêu dùng. Chúng tôi đã sai. Xe hybrid đang chứng minh thấy mình là một công nghệ mang tính quá độ có tính khả thi và có thể phân định kẻ thua người thắng trong năm 2024."
Công nghệ hybrid đang "lan rộng"
Theo số liệu từ Jato Dynamics, nhu cầu cho xe thuần điện đã tăng trong suốt 3 năm vừa qua, nhưng thị phần tại một số thị trường như Anh thì đã giảm, còn tại Mỹ hay châu Âu thì tốc độ tăng trưởng đã chậm lại.
Tốc độ tăng trưởng thị trường xe điện chập lại cũng là lúc cho thấy việc giữ lập trường "vững như thạch bàn" của Toyota là đúng đắn: Doanh số xe hybrid năm 2023 của Toyota đạt 3,4 triệu chiếc, tăng gần 1 triệu chiếc so với năm trước đó. Điều này đã giúp lợi nhuận của công ty đạt khoảng 33 tỷ USD.
Như đã nêu về 3 loại xe hybrid nói trên, các loại xe này khác nhau cơ bản về công suất mô tơ, dung lượng pin và đi cùng đó là khả năng hoạt động song song với động cơ đốt trong. Trong khi dòng Plug-in Hybrid có thể hoạt động độc lập lên tới cả chục, đôi khi là cả trăm kilômét, khi kích hoạt chế độ thuần điện thì Mild Hybrid thường chỉ phụ trợ trong quá trình khởi động và tăng tốc.
Tất nhiên, chi phí và giá thành của các dòng hybrid cũng tương xứng với khả năng hoạt động của chúng. Loại Full Hybrid mà Toyota đang áp dụng nằm ở giữa với pin không quá lớn nhưng vẫn đủ khả năng hỗ trợ động cơ đốt trong, cùng với đó là khả năng cắt giảm đáng kể mức tiêu hao nhiên liệu. Điều này giúp người dùng dễ mua và dễ sử dụng xe Full Hybrid hơn.
Honda CR-V là mẫu xe hybrid bán chạy nhất nước Mỹ năm 2023.
Điều mà nhiều nhà sản xuất xe điện đang cố gắng đạt được là gia tăng lợi nhuận có được từ xe điện, hoặc chí ít là có lời. Đây là mục tiêu dài hạn mà họ đặt ra, nhưng trước sức bật bất ngờ của xe hybrid, một số nhà sản xuất đã đổi kế hoạch. Tại Mỹ, thị trường xe hybrid chủ yếu do Toyota, Honda, Hyundai và KIA nắm giữ. Giờ đây, các nhà sản xuất gốc Mỹ đã cố gắng đuổi theo.
Tập đoàn xe General Motors đã từng đặt dấu chấm hết cho hầu hết phiên bản hybrid, nhưng tháng trước đã ra thông báo sẽ tiếp tục bán các phiên bản đó, nêu rằng họ nhận thấy khách hàng sẽ chưa thể sớm chấp nhận xe thuần điện.
Tương tự, Ford cũng đưa ra dự đoán rằng doanh số xe hybrid của hãng sẽ tăng 40% trong năm nay - tức đạt mốc tăng trưởng gấp hai lần so với năm 2023. Một trong những mẫu hybrid đáng chú ý nhất trên toàn bộ sản phẩm của Ford là mẫu bán tải đô thị Maverick. Mẫu xe này năm 2023 đã là mẫu xe hybrid bán chạy thứ 5 toàn nước Mỹ, theo sau các mẫu xe của Toyota và Honda.
Ford Maverick mặc định trang bị động cơ hybrid.
Giám đốc Điều hành Ford, ông Jim Farley, đưa ra nhận định sau với các nhà đầu tư: "Số liệu của chúng tôi cho thấy rằng xe thuần điện là cái nhiều khách hàng nhắm tới..., nhưng sẽ cần nhiều thời gian hơn so với những gì chúng tôi từng chờ mong từ 18 tháng trước. Vai trò của xe hybrid trong giai đoạn quá độ của toàn ngành xe sẽ ngày càng to lớn hơn và sẽ nằm trong chiến lược dài hạn."
"Thì ra xe hybrid cũng không tệ đến thế"
Bà Jessica Caldwell, chuyên gia tại Edmunds, cho rằng xe hybrid từng được cho là "chẳng lôi cuốn, cũng chẳng ngầu" và đã không được xem là bước chuyển đổi cần thiết từ xe thuần xăng sang xe thuần điện. Ngày nay, để các nhà sản xuất có kế hoạch ngược lại thì cũng mất rất nhiều công sức họp bàn.
Xe hybrid thực ra giúp các nhà sản xuất cắt giảm khi thải các bon khi từng bước đặt dấu chấm hết cho động cơ đốt trong - thứ đã từng mang về lợi nhuận cho ngành xe suốt cả thế kỷ qua. Trong khi đó, xe Full Hybrid lại có biên lợi nhuận rất tốt, thường tới 2 con số, vượt qua cả xe thuần xăng hay xe hybrid sạc ngoài, và tất nhiên là "ăn đứt" xe thuần điện.
Ghi nhận về tác động tích cực mà xe hybrid có thể mang lại, Giám đốc Điều hành tập đoàn xe Stellantis - ông Carlos Tavares - cho rằng gia tăng bán xe thuần điện cho nhóm khách hàng chuộng lối sống xanh, đồng thời cũng tăng bán xe hybrid sẽ "có thể tạo ra tác động rất tốt đến hành tinh này".
Động cơ hybrid có thể cắt giảm đáng kể mức tiêu hao nhiên liệu.
Với thành tích đạt được ở dòng xe hybrid, giá cổ phiếu của Toyota đã tăng 80% trong một năm vừa qua. Trong khi đó, giá cổ phiếu của hãng xe điện lớn nhất thế giới - Tesla - đã giảm khoảng 5% trong cùng thời kỳ.
Tập đoàn xe Jaguar Land Rover được xem là kẻ chậm chân với xe thuần điện, nhưng đã được lợi từ sự chậm trễ của mình trong đà tăng trưởng dòng hybrid. Trong khi phiên bản thuần điện của mẫu xe đầu bảng Range Rover sẽ ra mắt vào cuối năm nay, dòng hybrid sẽ giúp tập đoàn đạt được chỉ tiêu khí thải của nước Anh.
Song, nhà nghiên cứu chuyên về ngành xe James Hong tại Macquarie cho rằng các hãng xe nên thận trọng: "Các nhà sản xuất đang thu lợi lớn từ xe hybrid nên biết cách tận dụng thời gian và sử dụng tiền một cách khôn ngoan vì xe thuần điện sẽ tới thôi, chẳng sớm thì muộn".
Theo Financial Times