Kỹ thuật mới mở lối chữa động kinh

Cách đây 6 năm, bé T.M (15 tuổi, ở TP HCM) bị động kinh, đã được điều trị bằng thuốc chống động kinh liều cao nhưng cơn động kinh không được kiểm soát tốt. Sau hội chẩn, các bác sĩ đánh giá bệnh nhi bị động kinh thùy trán kháng thuốc do loạn sản khu trú ở giai đoạn nặng, tổn thương não quá nhiều.

Hợp sức cứu người

Các bác sĩ nhận định giải pháp cuối cùng chỉ có can thiệp ngoại khoa, bệnh nhi cần được phẫu thuật để loại bỏ tổn thương não, giảm cơn động kinh mới nâng cao chất lượng cuộc sống, vượt qua những cơn co giật đeo bám xảy đến bất cứ lúc nào.

Bé M. được đưa đến Bệnh viện (BV) Đại học Y Dược (TP HCM) chữa trị. Sau khi chụp MRI, đo điện não video để phát hiện tần suất, lâm sàng các cơn động kinh và đo chức năng tâm thần kinh, các bác sĩ liên chuyên khoa nội thần kinh, ngoại thần kinh, chẩn đoán hình ảnh... hội chẩn cùng các chuyên gia nước ngoài (BV Vinh Dân, Đài Loan - Trung Quốc) lên kế hoạch phẫu thuật cho em.

Ca mổ được tiến hành. Phẫu thuật có sử dụng kính vi phẫu và hệ thống định vị hiện đại nhất. Trong lúc mổ, các bác sĩ đã sử dụng ghi điện não vỏ não, dùng hệ thống theo dõi điện sinh lý thần kinh để ngăn chặn tổn thương về chức năng thần kinh và lấy hết tổn thương sinh động kinh. Sau 5 giờ phẫu thuật, ca mổ thành công. Bé M. thuyên giảm được 50% - 70% cơn động kinh, giảm lượng thuốc uống mỗi ngày và tác dụng phụ của thuốc. Cuộc sống em bắt đầu được hồi sinh.

TS-BS Nguyễn Minh Anh, Trưởng Khoa Ngoại Thần kinh - BV Đại học Y Dược, cho biết điều trị phẫu thuật bệnh động kinh là khái niệm mới tại Việt Nam.Trước đây, điều trị động kinh tập trung vào nghiên cứu các loại thuốc chống động kinh và hiệu quả của sự phối hợp các thuốc. Tuy nhiên, các nghiên cứu những năm gần đây cho thấy phẫu thuật chữa động kinh có chỉ định không chỉ mang lại hiệu quả vượt trội về kiểm soát cơn co giật mà còn cải thiện chức năng nhận thức của người bệnh. Sự phát triển của công nghệ kỹ thuật đem đến nhiều hứa hẹn mới điều trị bệnh này.

Hồi sinh những cuộc đời

Theo các chuyên gia, động kinh là một bệnh lý thần kinh mạn tính, đặc trưng bởi những triệu chứng co giật bất thường xuất hiện đột ngột và ngắn tùy thuộc vào vị trí của tế bào thần kinh. Đến một giai đoạn nào đó, bệnh nhân động kinh sẽ kháng với các phương pháp điều trị bằng thuốc, gọi là động kinh kháng thuốc hay động kinh kháng trị, chiếm từ 20% - 60%. Lúc này, phẫu thuật não đóng một vai trò quan trọng trong điều trị động kinh.

Tại BV Nguyễn Tri Phương (TP HCM) trước đó chưa lâu cũng đã phẫu thuật điều trị động kinh kháng thuốc cho 2 bệnh nhi 6 tuổi và 11 tuổi với ám ảnh co giật mỗi ngày. Các bác sĩ đã cắt thể chai, phần chất trắng kết nối giữa hai bán cầu não. Phương pháp phẫu thuật này thường được chỉ định trên trẻ bị động kinh gọi là động kinh tăng trương lực hoặc động kinh toàn thể cả hai bên. Nghĩa là vùng sinh động kinh phóng đều lan tỏa hai bên, không khu trú được. Sau mổ, cuộc sống các em gần như trở lại bình thường.

Theo TS-BS Phạm Anh Tuấn, Trưởng Khoa Ngoại Thần kinh-BV Nguyễn Tri Phương, nguyên nhân khiến động kinh trở nên kháng trị chủ yếu liên quan đến các thói quen xấu trong sử dụng thuốc điều trị: Ngưng đột ngột thuốc chống động kinh có thể vì hết thuốc; vì nghĩ hết bệnh; tăng liều thuốc so với ban đầu, đổi thuốc hoặc thêm thuốc không theo chỉ định của bác sĩ.

Giới chuyên môn cảnh báo số lượng bệnh nhi động kinh chiếm hơn 50% trong tổng số trẻ đến khám tại các phòng khám chuyên khoa thần kinh trẻ em. Tuy nhiên, nhiều trẻ đến viện muộn, lúc này bệnh đã nặng hoặc mắc động kinh kháng trị (kháng thuốc) buộc phải phẫu thuật. Chậm trễ trong phát hiện và điều trị khiến trẻ động kinh bỏ lỡ cơ hội điều trị sớm và điều trị đúng.

Các bác sĩ khuyến cáo những bệnh nhân động kinh phải được đi khám các bác sĩ chuyên khoa về thần kinh, tuân thủ phác đồ điều trị dùng thuốc và không nên có tâm lý sợ lờn thuốc. Khi bệnh nhân bị kháng trị, tùy loại động kinh, bác sĩ có những phương pháp hoặc kỹ thuật phẫu thuật khác nhau.

Theo TS-BS Lê Viết Thắng, Khoa Ngoại Thần kinh - BV Đại học Y Dược, hiện nay, phẫu thuật điều trị động kinh có 2 phương pháp chính. Đó là cắt bỏ vùng vỏ não sinh động kinh và cắt bỏ đường dẫn truyền sóng động kinh. Tại BV Đại học Y Dược hiện đã tiến hành các loại phẫu thuật như: cắt thể chai, cắt thùy thái dương trước, cắt hồi hải mã chọn lọc... Đối với phẫu thuật cắt bỏ vùng não sinh động kinh, với việc hỗ trợ theo dõi điện não vỏ não trực tiếp trong mổ, các bác sĩ đã xác định chính xác vị trí vùng vỏ não sinh động kinh và xác định diện cắt để bảo đảm hiệu quả sau phẫu thuật.

"Tới đây, chúng tôi sẽ tiến hành phẫu thuật đặt điện cực kích thích dây thần kinh X trong điều trị động kinh. Đây là phương pháp mới ít xâm lấn với nhiều hứa hẹn và hiệu quả cao. Phẫu thuật điều trị động kinh mới mở ra nhiều cơ hội, trả lại sinh hoạt bình thường và đem lại cuộc sống mới cho những người không may mắn"-bác sĩ Thắng nhấn mạnh.