Sáng 22-8, phiên tòa xét xử bị cáo Trần Văn Nam, cựu bí thư Tỉnh ủy Bình Dương ; Trần Thanh Liêm, cựu chủ tịch UBND tỉnh Bình Dương; và Nguyễn Văn Minh, cựu chủ tịch Tổng Công ty Sản xuất - Xuất nhập khẩu Bình Dương TNHH MTV (Tổng Công ty 3-2) cùng 25 bị cáo liên quan đến vụ án "đất vàng" Bình Dương tiếp tục với phần tranh tụng.
Bị cáo Trần Thanh Liêm được đưa tới phiên toà
Được tự bào chữa tại phiên toà, bị cáo Trần Thanh Liêm cho rằng trong quá trình điều tra, bị cáo có khai rằng bị cáo biết về hợp góp vốn của Tổng Công ty 3-2 với Công ty Tân Phú, cũng như hợp đồng liên danh với Công ty Tân Thành. Còn việc chuyển nhượng 43 ha đất cũng như đăng ký biến động 145 ha đất sang công ty Tân Thành thì bị cáo không biết song cáo trạng cáo buộc bị cáo biết việc này. "Bị cáo hoàn toàn không biết việc chuyển nhượng 2 lô đất"- bị cáo Liêm trình bày.
Giải thích thêm về việc này, cựu chủ tịch Bình Dương cho biết bị cáo nhận nhiệm vụ chủ tịch UBND tỉnh vào cuối năm 2015, do đó tình hình hoạt động của Tổng Công ty 3-2, bị cáo không nắm được. Khi làm chủ tịch cũng không được bàn giao cụ thể để quản lý Tổng Công ty 3-2.
"Bị cáo nhận thức Tổng Công ty 3-2 thuộc Tỉnh uỷ nên bị cáo không theo dõi, không có nhiều thông tin hoạt động của Tổng Công ty 3-2. Do đó, ngay khi thành lập Ban chỉ đạo Cổ phần hoá ý thức bị cáo muốn giao cho bị cáo Nguyễn Văn Minh trực tiếp tổ chức triển khai, thực hiện cổ phần hoá của chính mình để bảo đảm tính chặt chẽ, đầy đủ theo quy định. Bị cáo không theo dõi, không thường xuyên kiểm tra việc cổ phần có đúng hay không nên để xảy ra sai sót"- bị cáo Liêm phân trần về sai phạm đối với khu đất 145 ha.
Bên cạnh đó, bị cáo Liêm nói đã tin tưởng vào cơ quan chức năng, tham mưu trong quá trình xem xét, đánh giá, giá trị cổ phần. Trong việc này, Tổng công ty 3-2 thực hiện có thẩm định giá, Kiểm toán nhà nước có thẩm tra và chấp nhận. Trong kết luận kiểm toán nội dung kiến nghị "cũng không có kiến gì đối với Uỷ ban".
"Bị cáo nghĩ rằng kiểm toán đã chấp nhận thì đó là cơ sở theo quy định của pháp luật. Ngoài ra, Tổng Công ty 3-2 là đặc thù nên những quyết định, chủ trương đều phải báo cáo chủ tịch. Do đó, trước khi ký phê duyệt bị cáo vẫn chỉ đạo các ngành, đơn vị liên quan hoàn chỉnh các phương án để trình Thường trực Thành uỷ có chủ trương"- cựu chủ tịch Bình Dương nói.
Bị cáo Liêm cho rằng trong bản cáo trạng không đề cập công văn 367 của Tỉnh uỷ về phê duyệt chủ trương theo đề nghị của Tổng Công ty 3-2. "Do đó, HĐXX, VKSND xem xét không phải bị cáo một mình quyết định việc đó. Bị cáo ký quyết định 3468 trên là có cơ sở, có căn cứ. Thực tế khi ký cũng xem lại nội dung đề nghị, kết quả giá trị doanh nghiệp do Tổng Công ty 3-2 và Công ty Thẩm định giá trình"- bị cáo Liêm trình bày.
Ở sai phạm khu đất 43 ha, dự tại cuộp họp Thường trực tỉnh uỷ vào 17-4-2017, bị cáo Liêm cho rằng lúc đó bản nhận thức rằng chuyển 30% vốn góp từ Công ty Tân Phú cho Công ty Âu Lạc bằng tiền để lấy tiền đầu tư dự án khác đang thực hiện có hiệu quả. "Khi đó, Thường trực đều thống nhất như thế chứ không ai nói đến việc chuyển nhượng đất. Tổng Công ty 3-2 thực hiện không đúng với chủ trương của Tỉnh uỷ về việc việc chuyển nhượng đất. Cá nhân tôi không biết Tổng Công ty 3-2 đã chuyển nhượng đất"- bị cáo Liêm tự bào chữa.
Bị cáo này cũng cho biết thêm, khi mà dư luận phản ánh bán đất cho tư nhân, Thường trực tỉnh uỷ triệu tập các ban ngành triệu tập các ban nghành lên để nắm bắt. Sau khi ban, ngành báo cáo có việc đó, UBND tỉnh đã thành lập thanh tra xác minh để có hướng xử lý.
"Trong quá trình đó, Thường trực tỉnh uỷ đã rất kiên quyết chỉ đạo cho Tổng Công ty phải khắc phục song việc khắc phục cũng kéo dài. Sau khi đoàn thanh tra xác minh có dấu hiệu vi phạm, tôi đã chuyển sang cơ quan điều tra để điều tra xử lý. Điều này thể hiện, Thường trực và bị cáo đã có thái độ kiên quyết, dứt khoát khi biết Tổng Công ty 3-2 có vi phạm"- bị cáo này nói.
Cuối cùng, cựu chủ tịch UBND tỉnh Bình Dương mong Viện Kiểm sát, HĐXX xem xét tình tiết, tính chất vụ án, bị cáo không đó động cơ, lợi ích, vụ lợi cá nhân. "Qua đó, mong HĐXX xem xét khoan hồng theo pháp luật cho bị cáo được mức án nhẹ nhất, còn cơ hội về với gia đình, về với xã hội"- bị cáo này kết thúc phần tự bào chữa.
Theo cáo buộc Tổng Công ty 3-2 là doanh nghiệp trực thuộc UBND tỉnh Bình Dương, bị cáo Trần Văn Minh làm Chủ tịch HÐQT. Năm 2016, thông qua hình thức liên doanh với Công ty CP Bất động sản Âu Lạc (Công ty Âu Lạc) do Nguyễn Ðại Dương (con rể ông Minh) thành lập, điều hành hoạt động để thành lập Công ty TNHH Ðầu tư Xây dựng Tân Phú, trong đó Tổng Công ty 3-2 góp 30% vốn điều lệ. Sau đó, Nguyễn Văn Minh đại diện Tổng Công ty 3-2 chuyển nhượng khu đất 43 ha cho Công ty Tân Phú và chuyển nhượng 30% vốn góp tại Công ty Tân Phú cho Công ty Âu Lạc của Nguyễn Ðại Dương. Ở vụ việc này, các bị cáo Trần Văn Nam, Bí thư Tỉnh ủy Bình Dương thời điểm đó, cùng các lãnh đạo tỉnh Bình Dương biết việc chuyển nhượng khu đất 43 ha của Tổng Công ty 3-2 đã làm trái quy định của pháp luật. Khi có dư luận về những sai phạm tại khu đất 43 ha, Trần Văn Nam tiếp tục chỉ đạo cấp dưới ban hành các văn bản đính chính, điều chỉnh nội dung sai lệch bản chất phương án sử dụng đất đã phê duyệt trước đó, nhằm hợp thức hóa, che giấu những sai phạm của Nguyễn Văn Minh và Tổng Công ty 3-2. Hành vi phạm tội của bị cáo Trần Văn Nam và Trần Thanh Liêm cùng các đồng phạm đã gây thất thoát số tiền gần 985 tỉ đồng.
Bên cạnh đó, theo cáo trạng, bị cáo Trần Thanh Liêm, khi đó là chủ tịch UBND tỉnh, biết rõ chủ trương của Tỉnh ủy và phê duyệt phương án sử dụng đất của UBND tỉnh Bình Dương đối với khu đất 145 ha phải được kế thừa tính vào giá trị doanh nghiệp khi cổ phần hóa theo quy định của pháp luật. Tuy nhiên, bị cáo này vẫn ký quyết định phê duyệt giá trị doanh nghiệp Tổng Công ty 3-2, trong đó không có giá trị quyền sử dụng đất khu đất 145 ha. Hành vi nêu trên của Nguyễn Văn Minh, Trần Thanh Liêm và đồng phạm gây thất thoát hơn 4.030 tỉ đồng.
Viện kiểm sát do vậy đề nghị tòa phạt bị cáo Liêm từ 9 - 10 năm tù về tội "Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát lãng phí".