Tại Hội nghị trực tuyến về thúc đẩy phát triển nhà ở xã hội cho công nhân, người thu nhập thấp ngày 1-8 do Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì, đại diện nhiều tập đoàn, doanh nghiệp lớn chuyên làm nhà ở cao cấp, nhà ở thương mại cũng tham gia bàn giải pháp xây dựng nhà ở cho người thu nhập thấp.
Bày tỏ mong muốn ngày càng có nhiều căn nhà đẹp, có những tiện ích cơ bản cho người thu nhập thấp, đại diện Tập đoàn Vingroup, chủ tịch hội đồng quản trị Vinhomes Phạm Thiếu Hoa cho rằng việc triển khai nhà ở thu nhập thấp, nhà ở xã hội có thể không mang lại lợi nhuận nhiều nhưng có ý nghĩa xã hội to lớn.
Tuy vậy, để đầu tư xây dựng dự án nhà ở xã hội, nhà cho người thu nhập thấp, ngoài nỗ lực của doanh nghiệp thì rất cần Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương đồng hành cùng doanh nghiệp và hỗ trợ các doanh nghiệp.
Đặt ra mục tiêu phấn đấu 5 năm tới sẽ đầu tư 500.000 căn nhà ở xã hội, đại diện Vingroup đề nghị cần có giải pháp tháo gỡ, hỗ trợ doanh nghiệp. Cụ thể, chủ doanh nghiệp có đất hoặc thu mua đất làm nhà ở xã hội xin được cơ chế chỉ định thầu, chứ không đấu thầu, còn các chỉ tiêu do cơ quan nhà nước phê duyệt.
Liên quan đến quy hoạch, hiện tất cả đề án có nhà ở xã hội liên quan đến các chỉ tiêu mới về diện tích nhà ở xã hội từ 25-70m2. Vì vậy, ông Hoa cho rằng tất cả các đề án quy hoạch, quy hoạch chi tiết 1/500 sẽ phải điều chỉnh lại vì sẽ tăng chỉ tiêu dân số, tăng cả tiện ích xã hội, tiện ích hạ tầng xã hội…
"Việc phải điều chỉnh quy hoạch phân khu và quy hoạch chi tiết nếu làm sẽ rất lâu. Chúng tôi đề nghị Chính phủ vào cuộc, cho phép doanh nghiệp tài trợ hoặc tham gia vào điều chỉnh quy hoạch chi tiết 1/500 các dự án nhà ở xã hội song song cùng với các địa phương để đẩy nhanh tiến độ, còn các chỉ tiêu, quy hoạch về dân số, hạ tầng do các cơ quan nhà nước phê duyệt, chứ doanh nghiệp không tham gia vào việc này", ông Hoa đề nghị.
Ngoài ra, hiện thủ tục phê duyệt dự án nhà ở xã hội rất lâu, tối thiểu 600 ngày hoặc dài hơn. Do đó cần rút ngắn quy trình trên cơ sở làm các bước thủ tục song song, như hồ sơ đấu thầu công khai, lựa chọn nhà đầu tư… để rút ngắn xuống từ 90 đến 120 ngày.
Cùng với đó, chính quyền thực hiện quy hoạch phân khu, quy hoạch chi tiết 1/500, với tinh thần rút ngắn thủ tục hành chính, có cơ chế, chính sách hỗ trợ, ưu đãi cho các nhà đầu tư làm nhà ở xã hội bình đẳng, trung thực với các đơn vị, doanh nghiệp tham gia đầu tư.
Lãnh đạo Tập đoàn Sungroup kiến nghị các giải pháp phát triển nhà ở xã hội - Ảnh: VGP
Còn theo ông Đặng Minh Trường, chủ tịch hội đồng quản trị Tập đoàn Sun Group, các chính sách để phát triển nhà ở xã hội hiện vẫn chưa tháo gỡ được những khó khăn hiện nay, nên để thúc đẩy nhà ở cho công nhân, người thu nhập thấp, cần có các chính sách, cơ chế cụ thể.
Trong đó, theo quy định tại điều 49 của Luật nhà ở thì đối tượng mua nhà ở xã hội gồm 10 đối tượng là cá nhân. Tuy vậy quy định này trong thời gian qua đã hạn chế nguồn cầu về nhà ở xã hội.
Do vậy, ông Trường kiến nghị mở rộng đối tượng được mua nhà ở xã hội đối với tổ chức (có thể là doanh nghiệp) mua nhà ở xã hội để cho cá nhân, người lao động có thu nhập thấp thuê mua hoặc thuê dài hạn hoặc bán cho người lao động của chính doanh nghiệp đó mà có nhu cầu với giá ưu đãi.
Thực tiễn, trong thời gian qua, Tập đoàn Sun Group đã triển khai xây dựng các khu nhà ở xã hội Sunhome cho cán bộ, nhân viên tập đoàn thuê hoặc thuê dài hạn, nhằm ổn định đời sống và yên tâm làm việc của người lao động.
Ngoài ra, trong trường hợp địa phương đã bố trí quỹ đất dành cho nhà ở xã hội đảm bảo nhu cầu, thì cần xem xét để không cần bố trí thêm quỹ đất với các dự án đầu tư xây dựng nhà ở thương mại, khu đô thị.
Giải ngân vốn cho nhà ở xã hội vẫn hạn chế
Theo báo cáo của Ngân hàng Nhà nước, với chương trình cho vay nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, đã giải ngân được 1.259 tỉ đồng, đạt 8,4%.
Với các đơn vị được vay hỗ trợ lãi suất 2%, hiện đã có 41 địa phương đề xuất 240 dự án, nhưng trong danh sách Bộ Xây dựng cung cấp thì chỉ có 4 dự án với quy mô 6.426 hộ, tổng nhu cầu là 1.751 tỉ đồng đủ điều kiện vay vốn theo chương trình.